گمرک استان زنجان در تاریخ ۱۲/۱۱/۱۳۷۶ در ۱۰ کیلو­متری شهر زنجان در محل کارخانه سرب و روی، با هدف ارائه تسهیلات در خصوص صادرات غیرنفتی به صاحبان شرکت‌های تولیدی و بازرگانی فعالیت خود را شروع کرد و این امکان را برای شرکت‌های تولیدی فراهم کرد تا بتوانند از گمرک استان زنجان اقلام مورد نظر را به کشورهای مختلف جهان صادر نمایند.

از تاریخ ۲۰/۳/۱۳۸۸ با اختصاص زمینی به مساحت ۱۹ هکتار در بلوار راهبران مابین شرکت‌های ایران ترانسفو و پارس سوئئیچ در جاده زنجان خرمدره فعالیت‌های گمرک زنجان با ساخت انبارهای مختلف تجاری و ساختمان اداری توسعه یافته و سرعت بیشتری گرفت.

گمرک زنجان به تاسی از گمرک ایران وظایف و اهدافی را در استان پیگیری می کند. از جمله این اهداف و رسالت ها می توان به اجرای قانون گمرک و وصول حقوق و عوارض ورودی و صدوری و همچنین واردات، ترانزیت و صادرات کالا، اجرای حدود عملیات گمرکی، تطبیق تجارت خارجی با مقررات وضع شده برای واردات کالا و صادرات، کنترل الزامات قانونی در ورود و صدورکالا توسط واردکنندگان یا صادرکنندگان و اعمال محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های وضع شده اشاره کرد.

همچنین اعمال معافیت­ها و تخفیف‌های توصیه شده به موجب قانون و وصول حقوق و عوارضی وضع شده از دیگر وظایف گمرک تعریف شده است.

شاخص های مربوط به صادرات و واردات استان گویای توسعه فعالیت گمرک زنجان و همچنین رشد اقتصادی و تولیدی در استان بوده است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با توسعه بخش صنعت  و تولید حوزه صادرات استان نیز تقویت و برای تامین نیاز واحدهای تولیدی بخش واردات نیز گسترش یافت.

واردات استان زنجان در دهه سوم انقلاب اسلامی به میزان ۵۳۱ میلیون دلار بوده که در دهه چهارم انقلاب اسلامی به یک هزار و ۷۹۹ میلیون دلار رسیده است. ارزش ریالی واردات در استان زنجان طی دهه سوم انقلاب اسلامی به میزان ۴۳۰۲۹۵۸٫۷ میلیون ریال و در دهه چهارم انقلاب اسلامی به میزان ۶۷۶۹۴۷۷۹٫۷ میلیون ریال برآورد شده است.

ارزش صادرت استان طی دهه سوم انقلاب اسلامی به میزان ۶۷۶ میلیون دلار بوده که این عدد به بیش از ۲۲۹۰ میلیون دلار در دهه چهارم انقلاب اسلامی رسیده است. ارزش ریال صادرات استان در دهه دوم انقلاب اسلامی به میزان بیش از ۱۱۳۹۵ میلیون ریال، در دهه سوم به میزان  بیش از ۳۵۱۶۱۶۱  میلیون ریال و در دهه چهارم انقلاب اسلامی به میزان بیش از ۱۱۲۷۶۴  میلیون ریال بوده است. حجم صادرات استان به لحاظ وزنی در دهه دوم انقلاب به میزان ۲۱۷۱۴  تن، در دهه سوم بیش از ۱۳۸۱۹۴ تن و در دهه چهارم انقلاب اسلامی به میزان ۱۱۲۷۶۴۰ تن رسیده است.

در دهه چهارم انقلاب اسلامی گمرک زنجان اقدامات گسترده ای عملیاتی کرده به گونه ای که احداث دو باب انبار تجاری به مساحت ۱۶۸۰ متر مربع در سال‌های ۱۳۹۲و ۱۳۹۶ محقق شد. همچنین راه اندازی بزرگنرین بانک اطلاعات تجارت خارجی کشور، صدور پروانه (برگ سبز ) الکترونیکی،  دریافت الکترونیک مانیفست، پنجره واحد مجازی، سامانه هوشمند بیمه، سامانه جامع بازبینی و  دور اظهاری واردات، صادرات و ترانزیت از جمله اقدامات محقق شده در استان بوده است.

تجارت خارجی استان برای سال های آتی اهداف و برنامه های مختلفی را تدوین کرده است. از جمله مهم ترین برنامه های پیش رو می توان به احداث باسکول جدید برای تسریع در امر توزین، تخلیه و بارگیری، تفکیک محوطه تخلیه و بار گیری از قسمت اداری و ایجاد و توسعه درب خروج جدید و تجهیز به سیستم پلاک خوان اتوماتیک اشاره کرد.

محوطه سازی و توسعه بارانداز کالای تجاری در گمرک و ایجاد ارتباطات الکترونیکی بین گمرک و سازمان هایی که در صدور مجوز ترخیص کالا دارای وظایف قانونی می­باشند و همچنین نهادهای نظارتی از دیگر اقدامات پیش رو است.

اسکن هوشمتد و نصب دوربین های OCR در گمرکات کشور و بهره گیری از قابلیت های GPS و همچنین بارکدها و سیستم RFID در شناسایی و رصد محموله ها از دیگر اهداف تدوین شده برای گمرک زنجان متناسب با شرایط کشور است.