اقتصاد ایران سه رکن محوری دارد، اقتصاد دولتی، اقتصاد خصوصی و اقتصاد تعاونی که در قوانین بالادستی کشور سهمی نیز برای هر کدام پیش بینی شده است. با تمام تاکیداتی که بر توسعه اقتصاد بخش خصوصی در کشور صورت گرفته، بر ضرورت تقویت بخش تعاون نیز بسیار تاکید شده است.

بخش تعاون در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران جایگاه رفیع و ارزشمندی دارد. قانونگذار، بخش تعاون را یکی از روش‌های مهم رسیدن به مرحله رشد اقتصادی قرار داده و راه رسیدن به اشتغال کامل و توزیع عادلانه امکانات، وسایل کار و تولید را گسترش بخش تعاونی معرفی کرده است.
قانونگذار در بخش اقتصاد و امور مالی، دو هدف اصلی و یک هدف فرعی یا متوسط برای نظام جمهوری اسلامی تعریف کرده است. این سه هدف عبارتند از: عدالت اقتصادی (محرومیت زدایی و فقرزدایی)،  توزیع عادلانه ثروت و درآمد در جامعه.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تعریف این سه محور برای توسعه اقتصاد کشور، بخش تعاون نیز پا به پای بخش های دیگر رشد کرده و امروز حجم نسبتا مناسبی از اقتصاد کشور را تشکیل می دهد. هرچند برای رسیدن به اهداف خود هنوز مسیر طولانی در پیش دارد.

در استان زنجان نیز حوزه تعاون سال به سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رشد کرد و امروز خدمات قابل توجهی به عموم مردم ارائه می دهد. در کنار تمام آسیب هایی که در این بخش وجود دارد، خدمات آن نیز برای توسعه استان و شهر زنجان بسیار زیاد بوده است.

سامانه جامع آمارهای ثبتی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی در آخرین اطلاعات خود ارائه کرده که تعداد تعاونی های استان زنجان در سال ۱۳۹۷ به تعداد یک هزار و ۶۹۵ تعاونی بوده است. این تعداد در سال ۱۳۸۸ به تعداد ۲ هزار و ۷۷۴ تعاونی، در سال ۱۳۸۷ به تعداد ۲ هزار و ۶۸ تعاونی، در سال ۱۳۷۸ نیز به تعداد ۷۰۶ تعاونی بوده است. تعداد تعاونی های استان زنجان در سال ۱۳۵۷ به تعداد ۱۷ تعاونی بوده که در سال ۱۳۶۷ با رشد قابل توجهی به ۲۱۶ تعاونی رسیده است.

اعضای تعاونی های استان زنجان در سال ۱۳۵۷ به تعداد ۳۷ هزار نفر بوده که در سال ۱۳۶۷ به ۳۳ هزار نفر رسیده است. تعداد اعضای تعاونی های استان زنجان روند رو به رشدی را داشته  که در سال ۱۳۶۸ به تعداد ۷۰ هزار نفر رسیده،  البته با نوساناتی در سال ۱۳۷۷ به ۶۴ هزار نفر، در سال ۱۳۷۸ به تعداد ۱۳۴ هزار نفر و در سال ۱۳۸۸ به تعداد ۹۳۰ هزار نفر رسیده است.

سرمایه ثبتی شرکت های تعاونی استان زنجان در سال ۱۳۵۷ به میزان ۵۰ میلیارد ریال بوده که در سال ۱۳۹۷ به ۵۵۳ میلیارد ریال رسیده است. در سال ۱۳۸۸ این میزان به ۷۶۲ میلیارد ریال، در سال ۱۳۸۷ به میزان ۵۵۵ میلیارد ریال و در سال ۱۳۷۸ به میزان ۲۰۸ میلیارد ریال رسیده است.

اشتغالزایی بخش تعاون در استان زنجان مطابق با اطلاعات ارائه شده به میزان ۲۱ هزار و ۳۱۷ نفر در سال ۱۳۹۷ بوده است. اشتغالزایی شرکت های تعاونی استان زنجان در سال ۱۳۵۷ به تعداد ۷۸ نفر بوده که در سال ۱۳۶۷ به ۷۴۱ نفر رسیده است. در سال ۱۳۸۸ اشتغالزایی حوزه تعاون استان ۲۳ هزار و پنج نفر بوده و این میزان در سال ۱۳۸۷ به میزان ۲ هزار و ۶۸ نفر برآورد شده است.